الگوی لایه‌ای توسعه راهبرد مبتنی بر سناریوسازی در شرایط عدم قطعیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم سیاسی و مطالعات انقلاب اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکترای آینده پژوهی، پژوهشکده آینده پژوهی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران.

3 دانشیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (علیه السلام)، تهران، ایران.

4 استادیار، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران.

چکیده

دیدگاه‌ها و نوشته‌های موجود در خصوص توسعه راهبردها با بهره‌گیری از سناریو‌‌سازی ، از سردرگمی‌های عمیق و شکافی جدی رنج می‌برد که این امر از کمبود تحقیق و توسعه نظری جامع و فقدان انسجام و توافق در خواستگاه‌های مختلف نظری در حوزه سناریو‌سازی ناشی می‌شود. این مقاله با پذیرش مزیت‌های عملیاتی روش‌شناسی‌های موجود، به استفاده از روش سناریو‌سازی در مسیری معرفتی‌تر‌، و جامع‌تر می‌پردازد و ضمن ساماندهی این ویژگی‌ها در  الگویی دو لایه‌ای،  به  پیوستگی ابعاد  نظری  و الزامات بنیادین سناریو‌سازی‌‌، به همراه گام‌های عملی‌تر و شناخته شده‌تر آن، توجه داشته و این مهم را به انجام می‌رساند. در  این الگوی دو لایه‌ای‌، علت کاوی‌های اثبات‌گرایانه‌ی مرسوم در لایه‌ی اول‌، با معنا کاوی‌های  پساساختارگرا در لایه‌ی دوم ترکیب می‌شود و ادعا دارد که با تلاشی نمادین و پیوسته، کمک می‌کند تا سازمان در شرایط عدم قطعیت، به کشف یا ساخت معانی و حقایق منظم از موضوع‌، نزدیک‌تر شود. این پژوهش، از روش و تکنیک دابین، بهره برده است و بر اساس این روش‌شناسی با شیوه‌ی استنادی تولید الگو را به انجام می‌رساند و همچنین پیشنهاداتی برای تایید و اثبات جنبه‌های مختلف و بلندمدت  الگو ارایه می‌دهد‌. پژوهش حاضر، گرچه ماهیت مقدماتی دارد، اما با این نیت به انجام رسیده است که کاری برای درک نظری و تصدیق درستی آموزه‌های مربوط به پیوند پایدار راهبرد و تصمیمات راهبردی با سناریو از طریق پژوهش درست و منطقی و لایه‌ای برای سازمان انجام دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Model of Layer Strategy Development Based on Scenario Building in Uncertainty Conditions

نویسندگان [English]

  • Mohammad Rahim Eivazi 1
  • Abdolmajid Keramatzadeh 2
  • Gholamreza Ghoudarzi 3
  • Qadir Nezamipour 4
1 Professor, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran.
2 PhD candidate of Futures Studies, Research Institute for Futures Studies, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
3 Associate Professor, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Supreme National Defense University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

All existing views and writings about strategy development using scenario building suffers fantasy and “simple but impossible to imitate” thinking which arises of absence of coherence and consensus on the origins of scenario building which leads to distress and high diversity, deep confusion and serious rift. This article by accepting the operational advantages of existing methodologies, is up to establish the scenario building in a way that is more cognitive, more fundamental and more comprehensive and deals with organizing these features in a two-layer model. It also focuses on the integration of and fundamental requirements of scenario building, along with more practical and more known steps. This two-layer model, is combined with traditional causal scientific positivism in the first layer, the second layer post-structuralist semanalysis and claims that with starting symbolic and continuous effort, helps the organization in terms of uncertainty, to discover the truth or building more robust long term truth. We used Dubin technique (Dubin, 1978), to organize searching steps and using the citation method on the basis of this methodology proposes some points to verify long term and various aspects of method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scenario Building
  • Model
  • Layered Model
  • Strategy
  • Learning
  • Story
  • Bias
  • Sense-Making